Новости
Вячеслав Яроев: «Чахчы бэйэтигэр сөп түбэһэр ааттаах алаас эбит»
17 марта 2023

Үйэ аннараа өртүгэр бу алаас хайдах этэй? Оччотооҕуга бу алааска дьон-сэргэ хайдах-туох тэринэн олорбутай? Бу алааска дойдуларын көмүскээбит кыһыл этэрээтэ хайдах көмүскэнэ сыппытай? Дьэ бу боппуруостарга эппиэттэри биэрэр үлэни толорбут “Уран” Дизайн-Студия ХЭТ салайааччыта Вячеслав Яроевтыын сэһэргэстибит.

— Вячеслав, дьэ үлэҕит түмүктэнэн эрэр дуу?

— Оннук. Сыл курдук үлэлээтибит. Гражданскай сэрии туһунан аахтахпыт аҕай дии. Бу Саһыл Сыһыыга буолбут муустаах осаданы олох кыра эрдэхпититтэн билэр буоллахпыт. Дьэ ол историческэй түгэни кыттыһан, ону чөлүгэр түһэриигэ үлэлэһэ сылдьарбытыттан олус киэн туттабыт. Былааҥҥа киирбитин барытын толордубут. Ураһа туруордубут. Биир ордон хаалбыт дьиҥнээх сэрии буолбут дьиэтин өрөмүөннээн биэрдибит. Урукку кэмнэргэ турбут Строд пааматынньыгын Захаров Петр Алексеевич эскиһинэн оҥордубут. Онно майгыннаттыбыт гынан баран, урукку пааматынньыгыттан 1,5-2 миэтэрэ үрдүк буолла. Аны туран урут подиум үрдүгэр турбут буоллаҕына, билигин көннөрү сиргэ турар. Онон билигин Строд бэйэтин урукку сэриилэспит сирин көрөн турар курдук буолла. Итини сэргэ сэрии буолуон иннинэ миэлиҥсэ үлэлээн турбут. Ону сэрии кэмигэр Стродтаах улаханнык мэһэйдиирин иһин уоттаан кэбиспиттэр. Инньэ гынан үрүҥнэр кимэн киириилэригэр бэркэ мэһэйдэппиттэр эбит. Дьэ ол миэлиҥсэни чөлүгэр түһэрдибит. Дьиҥнээхтик үлэлиир. Оҕус хаамтардын да бурдук тардаҕын. Ону сэргэ алаастан көһөн тахсыбыт дьиэни төттөрү Саһыл Сыһыыга аҕалан туруордубут.

— Олох үчүгэй баҕайытык оҥоһуллубут. Олох дьиҥ былыргы тутуулар курдуктар. Манна анал ньымалары туттуннаххыт дии…

— Биһиги маннык тутууларга үлэлиибит. Урукку өтөхтөр, тутуулар хайдахтарын билэбит. Онон онно чугаһата сатаан оҥоробут, араас матырыйааллары туһанабыт. Холобура туойга майгыннатабыт, истиэнэлэрин уруккуга тэҥнээн кырааскалаатыбыт. Балаҕаннары эмиэ туох да кырыысата суох, урут маннык балаҕан этэ диэн көрдөрөн оҥордубут. Ампаарга икки булуустаах. Эмиэ эрдэ баарын булан, чөлүгэр түһэрэн, олох дьиҥ үлэлиир гынныбыт. Ол курдук муус уктахха, хайа баҕарар турар кыахтаах. Уопсайынан тутууларбыт барыта оробуочайлар диэххэ сөп. Үлэһиттэрбит кыһынын нуучча дьиэтигэр да, көмүлүөктээх оһохтоох балаҕаҥҥа да кыстаатылар. Сып сылаас хата. Өбүгэлэрбит маннык сылытынан “быр” курдук олорбуттар эбит. Биир да дьиэ тэстибэт гына оҥордубут. Онон ардахтар куттала суохтар. Күһүн ардахтаах баҕайы этэ дии. Олох тэстибэтилэр.

— Бу алааска сэрии бөҕө, киһи бөҕө тыына быһыннаҕа дии. Хата этэҥҥэ үһү да барыта, тугу да көрбөтөхтөр, билбэтэхтэр дуо?

— Ээ уолаттар бэрт үчүгэйдик олорбуттар. Биһиги куһаҕаны оҥоро кэлбит дьон буолбатахпыт буоллаҕа дии. Төттөрүтүн алаас урут тигинээн-таҥынаан олорбутун көрдөрө кэллэхпит. Онон олох куттамматахпыт. Ол да иһин буолуо, үлэһиттэр олох тугу да көрбөккө, хата наһаа үчүгэйдик утуйан сылдьыбыттар. Хайа уонна алаас аатын курдук эбит. Саһыл курдук сымнаҕас. Арай манна биир дьикти баар. Тутууларбытын бүтэрэн баран, миэлиҥсэ үрдүттэн көрбүппүт, олох худуоһунньук Носов Михаил Михайлович уруйун курдук. Олох Саһыл сыһыыны уруйдаабыт дуу диэхпэр диэри. Тыатын саҕата, тутуулара, ураһа турара, кэннигэр күөлэ – барыта оруобуна сөп түбэһэр. Михаил Михайлович манна үлэлээбит аҕай сирэ буоллаҕа дии. Онон хайдах эрэ этиттэрэн, ыйан биэрбит курдук.

— Дьэ чахчы дьикти эбит. Улахан үлэҕит түмүктэнэр биэтэгэр кэлбитинэн эҕэрдэлиибин уонна барыта ситиһиилээхтик түмүктэнэригэр баҕарабын.

Амгагазета.рф