Новости
Улуус сылгыһыттарын күрэҕин кыайыылааҕа – «Давидофф» ХЭТ
сегодня

Амматааҕы Д.Н. Трифонов аатынан  ипподромҥа өрөспүүбүлүкэҕэ Сылгыһыт күнүн көрсө ыһыылаах-хаһыылаах улуустааҕы сылгыһыттар күрэхтэрэ буолан ааста. Күрэххэ уопсайа 9 хамаанда киирэн түөрт этабынан кииристэ. Дьэ бу сырыыга кимнээх инники күөҥҥэ түстүлэр?

Быйылгы сылгыһыттар күрэхтэригэр Амматтан, Болугуртан, Чакыртан, Бөтүҥтэн, Сулҕаччыттан, Соморсунтан уонна Абаҕаттан хамаандалар ох курдук оҥостон киирэн күрэхтэстэстилэр, сылбырҕаны, толкуйу эрэйэр түһүмэхтэри аастылар. Күрэх кыттааччыларын Амма улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Колосов,  улуус баһылыгын бастакы солбуйааччы Василий Бураев, улуус тыатын хаһаайыстыбатын управлениетын салайааччыта Ион Кононов, Амма нэһилиэгин баһылыга Михаил Артемьев, улуустааҕы ат федерациятын бэрэссэдээтэлэ Айысен Черноградскай уонна улууска племенной үлэҕэ зоотехник Олег Егоров эҕэрдэлээтилэр. Үөрүүлээх чааска бастыҥ үлэһиттэргэ наҕараадалары туттардылар.

“Бу ыытыллыбыт күрэх биир уратытынан хамаандаҕа биир оскуола оҕото киирдэ. Ол курдук биир бэтэрээн, икки сааһыттан тутулуга суох кыттааччы хамаанда туруордулар. Онон түөрт киһилээх хамаанда. Этаптарынан кылгастык сырдатар буоллахха, оскуола оҕото 100 миэтэрэни сүүрэн тиийэн, аты ыҥыырдыыр. Ол бүппүтүн кэннэ иккис кыттааччы атын тутан баран 50 миэтэрэ сүүрэн тиийэн баран, атыгар мэҥэстэр уонна мэһэйдэри ааһар. Ол кэннэ 650 миэтэрин ойутар, ол баран иһэн бэрэмэдэй ылан атыгар быраҕар. Онтон эмиэ 350 миэтэрэни ойутар. Биэтэгэр тиийэн салгыы аты сыарҕалыыр киһиэхэ туттарар. Бу этабы бэтэрээн толорор. Кини атын сыгынньахтаан, сыарҕаҕа холбуур, бэрэмэдэйин сыарҕаҕа быраҕар. Сыарҕалаах айаннаан төрдүс этап киһитигэр туттарар. Кини сыгынньахтаммыт атын хос ыҥыырдаан, сыарҕаттан арааран түмүктүүр түһүмэххэ барар, 600 миэтэрэни ойутар. Манна биэтэккэ 200 миэтэрэ тиийбэккэ баар мэһэйгэ кэлэр. Ол 50 см үрдүктээх мас. Ону үрдүнэн ойутар. Ол кэннэ биэтэккэ 100 миэтэрэ хаалбытын кэннэ кыра сытар куулу ылар уонна буочука иһигэр быраҕан этап түмүктэммитин бигэргэтэр”, — диэн улуус тыатын хаһаайыстыбатын племенной үлэҕэ зоотехнига Олег Егоров күрэх  түһүмэхтэрин билиһиннэрдэ.

Дьэ маннык тыҥааһыннаах, сыраны, сатабылы эрэйэр күрэххэ быйыл эмиэ Анатолий Баишев салайааччылаах “Давидофф” ХЭТ иннин биэрбэтэ уонна кыайыылаах тахсан Роман Спасьев генеральнай дириэктэрдээх “Амма” АУо туруорбут 3 тонна эбиэһинэн наҕараадаланна. Иккис миэстэ Дмитрий Левин бэрэссэдээтэлээх “Бөтүҥ” ТХПК хамаандата буолла уонна Василий Тимофеев бэрэссэдээтэллээх Строд аатынан ТХПК туруорбут 2 тонна эбиэһинэн, үһүс буолбут Абаҕаттан Прокопий Марин салайааччылаах бааһынай хаһаайыстыба хамаандата тахсан эмиэ Строд хаһаайыстыба олохтообут 1 тонна эбиэс бурдугунан бэлиэтэннилэр. Маны сэргэ сыарҕанан сүүрдүүгэ биир эргииргэ күрэхтэһиигэ Бөтүҥтэн Егор Борисов бастакы, иккис Сулҕаччыттан Дмитрий Неустроев буолан харчынан бириистэри туттулар.

“Мин сылгыны мииммитим 40 сылтан орто диэххэ сөп. Күрэххэ сыл аайы кыттабын. Былырыын иккис буолан бурдугунан наҕараадаламмытым. Быйыл харчынан бирииһи туттум. Аппын кыһыны быһа көлүйэбин. Муус тиэйэбин, оҕолору үөрэтэ сатыыбын да, аныгы ыччат тоҕо эрэ сыстыан баҕарбат. Онно хата бу быйылгы күрэххэ хамаандаҕа оскуола оҕотун киллэрбиттэрэ үчүгэй. Иннкитин агрооскуолаларга оҕолору сыһыарыахха, үөрэтиэххэ наада дии саныыбын. Бэйэм оҕолору сыарҕаны көлүйэргэ үөрэтиэхпин баҕарабын да, олох буолумматтар. Ол гынан баран инникитин сыстыахтара диэн эрэнэбин”, — диэн Егор Афанасьевич санаатын үллэһиннэ.

Быйыл бастаабыт уонна иккис буолбут хамаандалар кулун тутар 21-22 күннэригэр Майаҕа ыытыллар өрөспүүбүлүкэ Сылгыһыттарын күрэҕэр Амма улууһун чиэһин көмүскүөхтэрэ. Сыспай сиэллээхпитин иитэр, дэлэтэр дьоммутугар  ситиһиини баҕарыаҕын!

Источник