Ытык, дириҥ историялаах Харчы Хайатыгар үөрүүлээх быһыыга-майгыга саҥа туристическай база аанын тэлэччи аһар сиэрэ-туома ыытылынна.
Харчы Хайатын историятын кэпсиир буоллахха, бу хайа маҥнайгы аата Дьаал-Дьыма Хайата диэн эбит. Былыр хайа анныгар Хоро оҕонньор Дьаҕалдьыма диэн ааттаах оҕуһунан киирэн иһэн оҕун туйа5а хайа барбыт. Оҕонньор оҕуһун дэлби аһыйан ытаабыт. Ол иһин бу хайаны Дьаҕалдьыма диэн ааттаабыттар. Онтон тоҕо Харчы Хайата диэн ааттаммытый диэтэххэ, XIX үйэҕэ соморсуннар мантан киһи уньуоҕун уонна бурдук тардар суоруна тааһын булан сүгэнэн суоран, үүттээн харчы оҥостон эргинэллэр эбит. Ол иһин Харчы Хайата диэн аат иҥэн хаалбыт.
Аныгы үйэҕэ ытык сирдэри, тулалыыр айылҕаны харыстыыр, чэбдик ыраас буоларын туһугар араас бырагыраамалар көмөлөһөллөр. Харчы Хайатын харыстыыр, кини дьикти кэрэтин кэҕиннэрбэккэ көрөр-истэр сыалтан Даниловтар дьиэ кэргэттэрин тутаах киһитэ Алексей Алексеевич туристическай базаны тутта. Амма Эбэ ыраас уутугар астына сөтүөлээн, балыктаан бултаан-алтаан, дуоһуйа сынньанан баралларыгар олус тупсаҕай тутуулаах турбаза. Саҥа эбийиэк үлэҕэ киирбитин бэлиэтиир тэрээһинэ аалай кыһыл лиэнтэни Мээндиги нэһилиэгин баһылыга Илья Владимирович Семенов уонна турбаза хаһаайына Алексей Алексеевич Данилов дьиэ-кэргэнинээн быстылар. Эҕэрдэ истиҥ тылларын экэниэмикэ управлениетын салайааччы Роман Александрович Алексеев уонна тыа хаһаайыстыбатын управлениетын испэсэлииһэ Мария Владимировна Ким эттилэр.
Бу дьоро күн Мээндигибитигэр өссө биир бэлиэ түгэн тосхойдо. Мээндиги нэһилиэгин баһылыга Илья Владимирович тэрээһининэн, ыччаты үлэнэн хааччыйар санааттан, Айаал Николаевич Готовцев дьоҕус бэкээринэни үлэлэтэн саҕалаата.
Улуус кииниттэн тэйиччи олохтоох нэһилиэнньэ килиэбинэн быстарбакка, куруук сибиэһэй килиэбинэн хааччынар буолбуппутуттан сүрдээҕин үөрдүбүт.
Ити курдук, кэрэ айыл±а-±а куустаран турар Мээнди-гибитигэр биир кµн икки µ³рµµлээх тэрээ´ин буолан ааста. Биһиги нэһилиэк турар сирэ, талбыт курдук талба кэрэ сир. Амма Эбэбит сиэркилэ тааһын ньуурун курдук күн сырдык уотугар күлүмүрдээн үйэлэр тухары сардааналаах кытылларын угуттаан уста туруохтун!
Василий Жирков,
Мээндиги АММА.