Амматааҕы Ф. Потапов аатынан норуот айымньытын дьиэтигэр социальнай хантыраак ылан бэйэ дьыалатын тэриммит дьон быыстапка -дьаарбаҥкалара буолла. Дьаарбаҥканы Амматааҕы социальнай көмүскэл биир кэлим киинэ тэрийэн ыытта.
“Социальнай хантыраак диэн олох алын кээмэйигэр тиийбэт дохуоттаах дьиэ кэргэн, соҕотох киһи дьыалатын тэринэн, үлэтэ суох киһи социальнай хантыраак нөҥүө хантыраак түһэрсэн үөрэнэн, үлэ булан, дьиэ кэргэн дохуотун үрдэтии буолар. Кини сэттэ көрүҥ хайысханан бэриллэр. Ол курдук үлэ көрдөөһүнэ, бэйэ дьыалатын тэрийии, бэйэ кэтэх хаһаайыстыбатын тэринии (сайыннарыы), дьиэ кэргэн ыарахан түбэлтэҕэ түбэстэҕинэ көмө. Өссө былыырын уонна быйыл саҥа бырагыраама киирдэ. Ол үлэлиир саастаах инбэлииттэргэ, үлэлээбэт пенсионердарга бэйэ дьыалатын тэриниигэ уонна кэтэх бэйэ хаһаайыстыбатын тэриниигэ (сайыннарыыларыгар) киирдэ. Ити курдук сыл аайы саҥа бырагыраамалар эбиллэн иһэллэр”, — диэн социальнай көмүскэл биир кэлим киинин салайааччыта Любовь Дорофеева билиһиннэрдэ.
Кулууп дьиэ фойетыгар тобус толору хантыраак ылан бэйэ дьыалатын тэринэн, дохуот аахсан, дьиэ кэргэнин бигэ тирэхтээх буоларыгар үлэлэһэ сылдьар дьон быыстапкаларын туруорбуттар. Кинилэри кэрийэн көрөн баран, дьоммут-сэргэбит олус да талааннаахтар эбит диэн сөҕүөххүн сөҕөҕүн. Ол курдук бэйэ сатабылын туһанан, ол сатабылгын таба туһанан дохуот киллэриниигэ социальнай хантыраак бигэ тирэх, өйөбүл, далаһа буолбутун итэҕэйэҕин. Туох-туох суоҕуй диэххэ. Дьон-сэргэ саамай тоҕуоруспут сиригэр тиийэн көрбүтүм халбаһыы, араас ыыһаммыт эт бородууксуйата эбит. “Тыый, бу биһиэхэ маннык оҥороллор эбит дуу” диэн дьон-сэргэ астынан, сөҕөн туран, бородууксуйаны олох этэргэ диэри итии бэрэски курдук биир биир үллэстэн көрүөх бэтэрээ өттүнэ бүтэрдилэр. Бу Амма нэһилиэгин олохтооҕо Евгений Павлов сыаҕын бородууксуйата эбит.
Онтон салгыы көрдөххө иис талааннаахтара, бэйэ хаһаайыстыбатыттан араас эт-үүт бородууксуйалара, минньигэс тортар, тимир уустара уонна да атыттар кэккэлии турбуттар. Манна Сатаҕайтан кэлэ сылдьар Ариан Яковлев өр кэмҥэ умайар оһохторун хаартыскаҕа түһэрэн көрдөрө олороро эмиэ үгүс киһи болҕомтотун тарта.
“Бэйэм сыбаарсык идэлээхпин. Дьиэ-уот коммунальнай хаһаайыстыбатыгар үлэлии сылдьан маннык оһох оҥоруутунан дьарыктанан барбытым. Биисинэс былаан суруйан, ону көмүскээн 350000 солкуобай суумалаах көмө ылан араас инструменнары ылбытым. Маннык көмө бэриллэрэ олус үчүгэй. Тирэх ылан, салгыы сайдаҕын буоллаҕа дии. Оһохторбун ыраах хоту улуустартан тиийэ истэн ылалларыттан үөрэбин. Маннык оһохтор киһиэхэ иллэҥ бириэмэни биэрэллэр. Ол киин ититэр ситимҥэ холбоммокко олорор дьоҥҥо наһаа наада дии. Сотору-сотору оттубаккын буоллаҕа”, — диэн эдэр киһи үөрэ-көтө кэпсиир.
Бу күн 48 социальнай хантыраак ылбыт дьон ким аҕалан, ким хаартысканан аҕалан үлэлэрин билиһиннэрдилэр, сакаас да ыллылар, бородууксуйаларын да атыылаатылар. Манна көрдөххө үгүс киһи иистэнэр талааннаах эбит. Онон кинилэр билигин көхтөөхтүк Олоҥхо ыһыҕын көрсө иистэнэ сылдьаллар. Кыттааччылары уонна мустубут дьону улуус баһылыга Степан Кузьмин эҕэрдэлээтэ уонна “саамай киһи үөрэрэ диэн, эһиги бырагырааманан таба туһанан салгыы үлэлээн, дохуот киллэринэ сылдьар эбиккит” диэн санаатын тириэрдэн туран, инникитин да тэтимнэрин ыһыктыбакка Амма улууһа сайдарын туһугар салгыы үлэлииллэригэр, бырагыраама өссө да үлэлиэҕэ диэн туран, улуус дьоно дохуоттаах буолалларыгар ситиһиилэри баҕарда. Ону сэргэ баһылык хантыраак ылбыт дьон буолаары турар Олоҥхо ыһыаҕар болҕомто ууран онно ылсан үлэлэрин тэриммиттэригэр бэйэтин махталын тириэртэ. Бу күн бэйэлэрин эҕэрдэлэрин Амматааҕы социальнай көмүскэл биир кэлим киинин салайааччыта Любовь Дорофеева, улуустааҕы нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуу киинин салайааччыта Лена Вензель тириэртилэр. “Социальнай хантыраак — дьиэ кэргэн дохуоттанарыгар бигэ тирэх” диэн быыстапка -дьаарбаҥкаҕа араас сылларга маннык бырагырааманан туһанан ситиһиилээхтик үлэлии сылдьааччылар наҕараадалары туттулар. Ол курдук улуус баһылыгын Махтал суругунан Бөтүҥтэн иистэнньэҥ Марианна Неверова, Алтантан дьону кыраһыабай оҥорорго үлэлэһэр Снежана Назарова, Чапчылҕантан Людмила Юшкова, Алтантан уран тарбахтаах Семен Неустроев, улуус дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлин Махтал суругунан Мээндигиттэн туризмынан дьарыктанар Айаал Попов, Амматааҕы биисинэс -инкубатор аатыттан Махтал суругунан Амматтан таҥаска араас оһуордары түһэрэр Амматтан Тамара Иванова, хомус оҥорор Бөтүҥтэн Рудольф Давыдов, улуустааҕы нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуу киинин Махтал суругунан Мээндигиттэн бэйэ бородууксуйатын оҥоруунан дьарыктанар Ян Егоров, Сатаҕайтан сыбаарсык Егор Артемьев, Амматааҕы социальнай көмүскэл биир кэлим киинин Махтал суругунан Бөтүҥтэн иистэнньэҥ Саргылана Чабыкина, шиномонтаж аһан үлэлэтэр Чапчылҕантан Евгений Сизых, Соморсунтан ыраас уунан дьарыктанар Николай Максимов, такси өҥөтүн оҥорор Эмистэн Мичил Новиков, тутуунан дьарыктанар Алтантан Григорий Захаров, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениетын аатыттан Махтал сурук Эмистэн оҕуруот үүннэриитинэн дьарыктанар Матрена Тимофеева, Амма Наахараттан тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар Андрей Захаров бэлиэтэннилэр.
Быыстапка арыллыытын уран тарбахтаах иистэнньэҥнэр бэйэлэрин үлэлэрин көрдөрөн киэргэттилэр. Бэйэлэрин ылбаҕай ырыаларын Александр Ушницкай, Ильяс Завровняев бэлэхтээтилэр.
Улууспутугар ааспыт сылга судаарыстыбаннай бырагырааманан уопсайа 58 киһи туһаныыга хантыраак түһэрсибит эбит. Онтон бүгүн кинилэр эрэ буолбакка, араас сылларга маннык бырагырааманан туһаммыт дьон кэлэн көхтөөхтүк кыттан, көмөнү төһө көдьүүстээхтик тутта сылдьалларын көрдөрөннөр кэлбит дьону сөхтөрдүлэр. Онон кэлбит эрэ киһи илии тутуурдаах барда. Быйыл “Бэйэ дьыалатын тэринии” хайысхатынан 9 киһи, ол иһигэр 1 үлэлиир саастаах инбэлиит анал бырагырааманан, “Бэйэ кэтэх хаһаайыстыбатын тэринии (сайыннарыы)” хайысханан 4 киһи, ол иһигэр үлэлээбэт пенсионердар анал бырагыраамаларынан 2 киһи, “Үлэ көрдөөһүнэ” хайысханан 1 хантыраак баттанна. Ону таһынан ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит 7 киһи көмөнөн туһаммыт. Любовь Ивановна бэлиэтээбитинэн, маннык дьаарбаҥка- быыстапкалары икки сылга биирдэ былааннаан ыытыахтара. Ол аата аны сылбыт иккис аҥарыгар өссө саҥа хантыраак түһэрсибиттэр кэлэннэр, быыстапка өссө кэҥиэ турдаҕа. Быыстапка-дьаарбаҥка оһуохайынан түмүктэннэ.
