Новости
Үрүҥ илгэни дэлэтээччи, олоххо көхтөөх Далбар Хотун
сегодня

Үрүҥ илгэни үрүлүтэр, уйгу-быйаҥы дэлэтэр сатабыллаах хаһаайка, далбар хотун диэн Уолбут нэһилиэгин олохтооҕун Анна Михайловна Федорова туһунан этиэххэ сөп.

Кини 1965 с. элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ иккис оҕонон күн сирин көрбүт. Бэйэтэ этэринэн, кыра эрдэҕиттэн эбээтин батыһа сылдьан сүөһүнү көрөргө үөрэммит. Билигин төрөөбүт-үөскээбит сириттэн харыс сири халбарыйбакка, хороҕор муостааҕы, сыспай сиэллээҕи иитиинэн дьарыгырар.

– 1984 сыллаахтан туспа ыал буолан, аан бастаан сүөһү иитэн саҕалаабытым. 2004 сылтан урбаанньыт буолан, хаһаайыстыба тэриммитим. Күн бүгүн 12 хороҕор муостааҕы, 6 сыспай сиэллээҕи тутан олоробун. Сайын аайы хортуоска олордобун, — диир хаһаайка.

Сайыннары-кыһыннары өрөбүлэ суох сүөһү көрүүтүн түбүктээх үлэтэ сааһыра барбыт киһиэхэ ыарахан. Ону ол диэбэккэ Анна Михайловна аймахтарын уонна кыыһын Зина көмөтүнэн үлэтин үмүрүтэр. Зина төһө да доруобуйатыгар хааччахтаах буолбутун иһин, ийэтигэр төһүү күүс, бигэ тирэх киһи. Торбостору эбии аһатыы, ынахтарга от бэлэмниир эппиэтинэстээх үлэ киниэхэ сүктэриллэр.үбүктээх үлэ түмүгэ үрүҥ илгэ – эт, үүт, сүөгэй, кыһын тоҥ күөрчэх. Бу уйгу быйаҥынан Анна Михайловна бэйэтин нэһилиэгэр эрэ буолбакка, Ураһалаахха, Белай Гораҕа  ыыта олорор.

«Уолбут үлэҺит мааны хотуттарыттан биирдэстэрэ, хороҕор муостааҕы сатабыллаахтык  көрөн-истэн, хаҺыс да сылын УраҺалаах нэҺилиэгэр үрүҥ илгэ үүт астан саамай күндүтүн, минньигэҺин – сип-сибиэҺэй сүөгэйи өрүү ыытан күндүлүү олорор киҺибитинэн Анна Михайловна Федорова буолар. Сутуруохаҕа эрэ буолбакка, Белай Гораҕа эмиэ ыытан, ардыгар күүтэр кэммит кэҥээн, кэтэҺэр күммүт кэнникилээн уҺааччы. Өбүгэлэрбит барахсаттар ынах сүөҺү тутан, биҺигини олох кырабытыттан туҺалаах,  иҥэмтиэлээх үүт аҺынан аҺатан улаатыннарбыт буолан, тус турукпутугар, доруобуйабытыгар ол ирдэбилэ киҺи сааҺырыар диэри баар буолар эбит. Чопчулаан эттэххэ, өссө ордук күүҺүрэргэ дылы буолар. Онон УраҺалаах нэҺилиэгин олохтоохторун аатыттан үлэни өрө туппут, сүүрэн-көтөн түбүгүрэ мөхсөр үлэһит күндү киҺибитигэр бигэ, чэгиэн туругу, бараммат дьон махталын баҕарабыт! – диэн Ураһалаах нэһилиэгин дьонун санаатын түмэн, махтал тылларын Галина Афанасьевна Белоус тиэрдэр.

Анна Михайловнаҕа киһи сыаналыыра, төһө да солото суох, ыарахан үлэлээх буоллар, нэһилиэккэ ыытыллар бары тэрээһиннэртэн хаһан да туора турбат көхтөөх киһи. «Далбар хотун» общественнай түмсүү кыттыылааҕа. Улууска, республикаҕа ыытыллар күрэстэргэ кыттар. Эдэр эрдэҕиттэн остуол тенниһинэн дьарыктанар. Билигин бу көрүҥҥэ ветераннарга иннин биэрбэт спортсменка. Хас да төгүл «Кубок Индигирки» күрэххэ улуус чиэһин көмүскээбитэ элбэҕи этэр.

Урбаанньыт Анна Михайловна араас хайысхалаах көмөнү оҥорор. Олохтоох нэһилиэнньэни көҕүлүүр бырагырааммаҕа, араас тэрээһиннэргэ, Анал байыаннай дьайыыга сылдьар оҕолорго көмөлөһөргө өрүү биир бастакынан буолар.

– Ыччат төрөөбүт сирдэригэр олохсуйан, тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанан, улууһу сайыннарыахтарын наада. Кинилэр саҕалааһыннарын өйөөн, бары көмөнү, усулуобуйаны оҥорор үчүгэй буолуо этэ, – диэн Анна Михайловна баҕа санаатын тириэрдэр.

Источник