Прокопьева Галина икки оҕолоох дьиэ кэргэн ийэтэ, Уус-Алдан улууһун Кэптэни бөһүөлэгэр кийииттээн кэлэн олорбута 16-ыс сыла буолла. Үөрэҕинэн култуура үлэһитэ, идэтинэн 2 000 сылга дылы үлэлээн баран, дьоҕус урбаан тэриммитэ. Хайдах үлэтин саҕалаабытын, туох ыарахаттарын көрсүбүттэрин Галина бу интервьюга кэпсиир.

– Урбаанньыт дьыалатын туохтан саҕалаабыккыный?

– Бастаан бэйэбэр үлэлиэхпин олус баҕарбытым, ол кэмҥэ саҕалаабыт харчым 2 000 эрэ солкуобай этэ. Куоракка киирэн, ааҕан-суоттаан ас арааһыттан аҕыйахтыы устууканы бөһүөлэккэ аҕалар этим. Табаарым аҕыйа5а бэрт буолан, дьиэбэр холодильнигым үрдүгэр батар этэ. Ол курдук саҕалаан, дьиэм биир муннугар маҕаһыын оҥорбутум. Онтон дьонтон кэтиллэ сылдьыбыт таҥаһы чэпчэки сыанаҕа тутан, быраһыаҥҥа атыынан дьарыктаммытым.

Үлэм бастакы ситиһиитэ, олохпор бастакы үөрүүм миэхэ инникибэр күүстээх мотивация буолбута. Ол түмүгүнэн бастакы УАЗ Люкс массыына табаар тиэйэргэ ылыммытым, дьэ уонна урбаанньыт диэн тохтобулу билбэт улэтигэр дууһалыын охтубутум.

– Бастакы маҕаһыыны хайдах арыйбыккыный?

– 6 сыл үлэлээн-хамнаан, сүүрэн-көтөн, мунньуммут харчыбытынан Кэптэнигэ кэлэн бэлэм эргэ дьиэ атыыласпыппыт уонна ону кытта сыһыары маҕаһыын оҥостон үлэлэппиппит. Онтон ыла биир өрөбүлэ суох үлэ үөһүгэр сылдьабыт диэтэхпинэ сыыспатым буолуо.

Маҕаһыыммыт кыра да буоллар, дэриэбинэ киинигэр турар буолан, киһи бөҕө сылдьар буолбута. Куруутун ас, фрукта, минньигэс арааһын аҕалан баар оҥоро сатыыбыт. 10-ча сыл үлэлээбит көлөһүммүтүнэн сабыс-саҥа икки этээстээх маҕаһыын, дьиэ туттубуппут. Дэриэбинэ олохтоохторо сөбүлээн сылдьар, дэриэбинэҕэ бастакы маркет быһыытынан: үөһэ этээһэ – бытовая химия, хозтовары, аллара этээһэ – ас маҕаһыына буолбута.

– Үлэҕитигэр туох ыарахаттары көрсүбүккүнүй?

– Үлэбитигэр барыта үчүгэй буолбатах: олох ыарахаттарын элбэхтэ көрүстүбүт. Ол курдук, 2021 сыл тохсунньу ыйыгар, кыһыммыт саамай тымныы кэмигэр, түүн, туох баар дууһабытын ууран оҥостубут маҕаһыыммытын, дьиэбитин, гаражпытын, барытын уот туох да суох гына сиэн кэбиспитэ. Дэлби санаам туһэн сырыттаҕына, нэһилиэкпит, улууспут, республика предпринимателлэрэ, бииргэ үөрэммит оҕолорбут, табаарыстарбыт утары илиилэрин уунан, санаабытын бөҕөргөппүттэрэ. Махталым муҥура суох.

Киһи санаата төһөнөн ыраас уонна күүстээх буоллаҕына, киһи баҕарбыт санаатын толорор эбит диэн өйдөбүлгэ кэлбитим. Биһиги ыал баһаар кэнниттэн турар бэйэбит эрэ хаалбыппыт. Биир ый үлэтэ суох олордубут, онтон өйдөөтүбүт – биһиги урбаанньыттар буолан баран, хайдах бэринэн кэбиһиэхпитий? Бу биһигини санаабытын сайгыыр, өйбүтүн сааһылыыр үлэбит буоларын өйдөөтүбүт уонна дьэ харчы эккирэтиһэн, саас суол сабыллыан иннинэ дьиэ акылаатын маһын таһааран, маҕаһыыммытын иккистээн тыыннаан, үөрэ-көтө улэлии олоробут.

– Инники туох былааннааххыный?

– Предпринимательство эйгэтигэр 22 сыл тохтоло суох үлэлээтим. Бу атыы-эргиэн мин ис эйгэм: үлэбэр хаһан да кыыһыран киирбэппин, кабинеппар араас идеялар үөскүүллэр уонна тахсаллар. Мин бөһүөлэкпэр учугэй маҕаһыын баар буолуохтаах диэн сыаллаах улэлиибин. Төһөнөн маҕаһыыыммыт көстүүтэ учугэй, сыаната удамыр, соччонон бөһүөлэк сайдар уонна дьон үөрэ-көтө кэлэрэ миигин үөрдэр. Бу аҥардас тас көстүүтэ бөһүөлэги киэргэтэр.

Бу сылларга баҕа санаабыт – атахпытыгар күүскэ тирэниэхпитигэр диэри үлэ, иэстэн төлөрүйүү уонна тас көстүүтүн тупсарыы, уотунан киэргэтии буолар.

– Бастаан саҕалыыр урбаанньыттарга туох диэн сүбэлиэн этэй?

– Туохтан да толлон турбакка, туруоруммут сыалы ситиһэн, тиһэҕэр тиэрдэн, түмүгүн көрөр саамай үчүгэй наҕараадаҕа тиксэрдии үлэлиэххэ наада.

ГАУ РС (Я) «Центр «Мой Бизнес»