Новости
Бөтүҥнэр бүтэһик сылаас күннэргэ түбүктэрэ үгүс
26 августа 2022

Нэһилиэк «Бөтүҥ» бөдөҥ хаһаайыстыбата, фермердэр хаалбыт күннэри баттаһа бары күүһү окко уураллар, оттон кэтэх хаһаайыстыбалаахтар отторун булунан, аны тиэргэн үлэтин үмүрүтэллэр, кыстыкка бэлэмнэнэллэр.

Бөтүҥҥэ Дмитрий Левин дириэктэрдээх бөдөҥ тэрээһиннээх хаһаайыстыба, 14 бааһынай хаһаайыстыба (11 ынах сүөһүнү, 2 сылгыны иитэр, 1 оҕуруот аһын үүннэрэр), 134 чааһынай хаһаайыстыба, ол иһигэр 71 ынах сүөһүлээх ыал кыстыкка бэлэмнэнэнэн хаалбыт күннэргэ үлэ-хамнас үөһүгэр сылдьаллар. Тыа хаһаайыстыбатыгар исписэлиис Анастасия Семенова этэринэн, билигин бөдөҥ хаһаайыстыба, фермердэр бары күүһү оттооһуҥҥа уураллар.

Бүгүҥҥү күҥҥэ алта суһал биригээдэ тэриллэн Покровканан, Нуотара, Хотуйа үрэхтэринэн оттуу сылдьаллар. Тэрээһиннээх хаһаайыстыба сиилэһин уган бүтэрдэ, аны сенаһын бэлэмниир, сотору бурдук хомууругар тахсыаҕа. 1310 нэһилиэнньэлээх Бөтүҥҥэ барыта 1847 ынах сүөһү, ол иһигэр 639 ыанар ынах, 1228 сылгы баар. Сыл түмүгэр 835,4 туонна үүт судаарыстыбаҕа туттарыллыахтаах. Быйыл 3046 туонна от былааныттан олохтоохтор 85 бырыһыанын оттоотулар. Бааһынай хаһаайыстыбалар үксүлэрэ, буоларын курдук, отторун сири уларсан булуннулар.

Саамай элбэх сүөһүлээх Пелагея Иванова салайааччылаах «Чолбон» хаһаайыстыба күн бүгүн 106 ынаҕы ыы сылдьар.

Оттон 23 сыл бааһынай хаһаайыстыбаны тэринэн үлэлии олорор «Арго» хаһаайыстыба салайааччыта Юрий Чиквинидзе уонча сыл «Баттах» учаастагар олохсуйан алта сыллааҕыта «Дьиэ кэргэн фермата» бырагырааманан ынах сүөһүтүгэр хотон туттубута. Бу сайын бэйэтин күүһүнэн электричество уотун тардан учаастагар тириэртэ, аны дьиэҕэ киллэрэр соруктаах. Оттон фермер Алексей Харитонов үүтүн былаанын чугаһатан эрэр, Пелагея Иванова, Павел Романов, Михаил Никифоров, Айталина Самсонова былааннарын аҥаарын толордулар. «Амма» ТХПК астыыр-үөллүүр киинин суоппара Спиридон Корнилов «Дьаамтан», «Туораттан», «Сайылыктан» уонна дэриэбинэ пуунуттан күн аайы үүтү таһар. Нэһилиэк от ыйыгар биир күҥҥэ муҥутаан 4,5 туонна үүтү туттара сылдьыбыт. Манна кэтэх хаһаайыстыбалартан нэһилиэк үрдүнэн соҕотох Матрена Винокурова үүт туттарарын бэлиэтиир тоҕоостоох. Бэйэ тиэргэнигэр сүөһүнү, хаһаайыстыбаны тутан, оҕуруот аһын үүннэрэр Агафья Маркова, Ирина Егорова, Туйаара Рожина, Анастасия, Илья Дьячковскайдар курдук ыаллар элбэхтэр.

Оттон биэс оҕолоох ыал Назаровтар ааспыт сыл түмүгүнэн нэһилиэккэ бастыҥ кэтэх хаһаайыстыбалаах ыал аат кыайыылааҕынан буолбуттар уонна харчынан бириэмийэни туппуттар. Оҕо успуордун оскуолатын тириэньэрэ идэлээх аҕа баһылыга Геннадий Иванович, биология, химия учуутала ийэлэрэ Ида Иннокеньевна улахан эппиэтинэстээх уонна түбүктээх үлэлээхтэрин да иһин, ыал буолуохтарыттан оттуулар-мастыыллар, Бөтүҥҥэ көһөн кэлиэхтэриттэн сүөһүнү туталлар.

«Оҕолорбутун сибиэһэй аһынан аһатаары кэтэх хаһаайыстыба тэриммиппит. Эт-үүт буолар ынах сүөһүнү, сыаны тууһаары, шашлык оҥостоору сибиинньэни, ону тэҥэ кууруссаны тутабыт. Үс тэпилииссэлээхпит. Дьиэбит таһын дьоммут олордубут хатыҥ, тэтиҥ мастара, бэйэбит олордубут акациябыт, бузинабыт, отонноох үүнээйилэрбит хаптаҕаспыт, моонньоҕоммут, долохонобут, араас сибэккилэрбит киэргэтэллэр. Сүөһүлээх буоламмыт тиэргэҥҥэ хаайтаран олорбоппут, аймахтарбыт көмөлөрүнэн бука бары дьиэ кэргэнинэн соҕуруу даҕаны баран сынньанан кэлиэхпитин сөп. Оҕолорбут кыраларыттан үлэҕэ барытыгар сылдьаллара, көмөлөһөллөрө инники өттүгэр бэйэлэригэр туһата улахан буолуоҕа», — диэн этэллэр Назаровтар дьиэ кэргэн.

Источник