Аммаҕа ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕар элбэх саҥа сүүрээннэр бааллар. Онтон биирдэстэринэн икки түһүмэхтээх “Үс дойду ытык иһитэ” диэн күрэх. Бу күрэҕи сүрүннээччинэн Болугур нэһилиэгин дьаһалтатын кытта “Чороон 21 үйэ” ХЭТ буолар. Тэрилтэ дириэктэрэ Амма Бөтүҥүттэн төрүттээх, “Чороон” норуот идэтин харыстааһын уонна сайыннарыы киинин салайааччыта Софья Попова.
“Аммаҕа ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕар Кулун атах култууратын киллэриэххэ диэн Болугур нэһилиэгэр олорор, норуот маастара, туойдьут Степан Прокопьевич Устинов санаатын эппитэ. Онтон Кулун атах култуурата билэргит курдук туойу кытта сибээстээх. Онон Олоҥхо ыһыаҕар бастакытын икки түһүмэхтээх күрэх ыытыллыа. Ол эбэтэр мас чороону оҥорууга уонна туойтан күөс, итиэннэ көһүйэ иһитин оҥорууга. Күрэхпит сүрүн сыалынан туой иһит диэн тугуй, хантан тиийэн кэлбитин, Саха сиригэр тарҕаммыт өйдөбүлүн биллэрии, билиһиннэрии буолар. Урут биһиги өбүгэлэрбит туойтан иһит оҥорон, күөсчүттэр, ол эбэтэр нууччалыыттан “горшечники” буолан, аһыыр иһиттэрин оҥорон олорбуттара. Ол дакаастабылын Амма Болугуругар “Сырдык” диэн учаастакка ыытыллыбыт экспедиция түмүгүнэн Кулун атах култуурата диэн ааттаах кэмҥэ оҥоһуллубут иһити булбуттара. Ол иһит билигин ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын логотиба буолбута”,- диэн “Чороон 21-с үйэ” ХЭТ салайааччыта Софья Попова билиһиннэрэр.
Норуот маастардарын кытта үлэлэһэр, кинилэри өрөспүүбүлүкэҕэ салайар, күрэххэ чороон оҥорооччулары сыаналааччы РФ үөрэҕириитин туйгуна, норуот маастара, Тааттаттан тардыылаах Афанасий Лопатин буолар. Афанасий Петрович Аммаҕа хас да кэлэн маастар кылаас ыытан, үгүс киһи, бэл диэтэр кэрэ аҥардар мастан чороону кыһан таһаарыыга холоммуттара.
“Норуот буоларбыт быһыытынан бастаан аһыыр иһиттээх этибит буоллаҕа. Биһиги дьоммут аһыыр иһиттэрин туойтан сыбаан оҥороллоро. Онтон кэнники сайыннаран маска көспүттэр. Чороон диэн сахаларга суруллубатах символа уонна ыһыахпыт саамай ытык иһитэ буолар. Сахалар туох баар бырааһынньыктара барыта чороону кытта сибээстээх. Чороон историята сүрдээх дириҥ, өссө да үөрэтиллэ сылдьар. Бу ыһыахха ыытыллар икки түһүмэхтээх күрэхпитигэр өрөспүүбүлүкэ тарбахтарыгар талааннаах дьону барыларын кэлэн кытталларыгар ыҥырабын. Ханнык да ыһыахтарга турбатах үчүгэй бириистэр турдулар. Чороон оҥоһуутун күрэҕэр бирииһи Амма улууһун баһылыга Степан Николаевич Кузьмин бэйэтэ туруорда. Ону сэргэ бу күннэргэ уус түһүлгэтигэр маастар-кылаастар ыытыллыахтара” , — диэн Афанасий Петрович санаатын тириэртэ.
Бу күннэргэ Софья Трофимовна уонна Афанасий Петрович Аммаҕа миэстэтигэр тиийэн күрэх ыытыллыахтаах сирин билистилэр, көрдүлэр уонна бэркэ астынан, үлэ сөптөөхтүк баран иһэр эбит диэн санаалаах төнүннүлэр.