Эмистэн төрүттээх Алтан нэһилиэгин олохтооҕо Харитина Новикова арбуз олордуутунан хаһыс да сылын дьарыктанар. Соҕуруу дойдуга үүнэр бахчевайдар култуураларын тыа сиригэр да олордуохха сөбүн туһунан оҕуруотчут кэпсээтэ. Быйылгы үүнүүтүгэр Харитина Дмитриевна саамай улахан арбуһа 14 киилэни үктээбит.
“Быйыл уопсайа 11 угу олорпутум. Укка 3-5 астанааччы этэ. Онтон быйыл сайына тымныы уонна кирээдэҕэ биир нэдиэлэ хойутаан олордон укка 1-2 астанна. Аны саас наһаа тымныы этэ дии, манна иккитэ хаһыҥнаабыта. Суортарым диэн “Саввин вкус” диэн кыра астаах түргэнник ситэр суорт. “Соренто мирза”, “Сахарный малыш” минньигэстэр, үчүгэйдэр эбит. Укка 4-5 астаахтар. Ньолбоҕор быһыылаах “Там -там” диэн гибрид быйыл биир эрэ астанна. Ыйааһына 14 киилэ буолла. “Порционнай ранний рубин” диэн суорт аҕыйах астаах. Аны “Кай” диэн хоту региоҥҥа үчүгэйдик үүнэр диэн олордон боруобалаабытым биир астанна. Арбуһу силиһэ модьу буоллун диэн төбөтүн тыква атаҕар прививкалыыллар. Арбуз бэйэтэ 13 кыраадыска улааппат буолар, онтон тыкваҕа прививкаланнаҕына 18- 20 кыраадыска аһа улаатар. Маны тэҥэ тыква 8 кыраадыстаах буорга тулуйан улаатар. Онтон арбузка буорун сылааһа 14 кыраадыстан кыра буолуо суохтаах. Онон маннык тыкваны кытта привикэлэннэҕинэ, тымныыны да тулуйумтуо, мээнэ арбуз ыалдьар ыарыытыгар ылларбат буолар. Быһатын прививкэ туһата улахан. Таһырдьа олордорго сылаас кирээдэ оҥороҕун. Биһиги хортуоппуй сиригэр чөмөхтөөн кумах, перегной булкуйан баран, салапаанынан саппыппыт. Ол оннук туран сабыллан сылыйар.
Ону кытта сиигэ көппөт уонна атаҕар сылаас буолар. Онно 1 м арыттаан лунка оҥорон олордоҕун. Онтон дуга оҥорон тыалтан хаххалаан спанбонунан сабаҕын. Оннун булан силиһэ ылсыар диэри. Көрөн 6-7 хонукка биирдэ уу кутаҕын биир укка биэдэрэ курдук уу кутаҕын. 10 хонукка биирдэ аһатаҕын. “Кальциевая селитра”, “Монофосфат калия” ,“Гумат калия”, мас күлүн настойун хардарыта уларыта сылдьан кутаҕын. Мин крапиваны ууга настойдаан, бастаан онон аһаппытым. Киэһэ хаһыҥҥа хос сабабын. Бастаан олордон баран спандбонунан бүрүйэн тураҕын. Сарсыарда икки төбөтүн арыйан салгылатаҕын умайбатын диэн. Силиһэ олох үчүгэйдик ылыстаҕына бүүтүннүү арыйаҕын. Күн уотуттан сэбирдэҕэ саһарбатын диэн укрывнойун аҥаар өттүн сабан күлүк оҥороҕун. Уопсайынан ханнык баҕарар үүнээйини үчүгэйдик көрөн-истэн улаатыннардахха, өлгөм үүнүүнү ылыахха сөп. Быйыл 11 укпуттан уонтан тахса арбуһу ыллым. Дьоммун да күндүлүүбүн, сороҕун атыылаатым даҕаны”, — диэн этэр оҕуруотчут Харитина Новикова.
Дьэ чахчы да дууһаҕын ууран туран үлэлээтэххинэ, олбуорун иһиттэн, бэйэ үүннэрбит минньигэс бэйэлээх арбуһу ылыахха сөп эбит. Ону Харитина Дмитриевна курдук оҕуруотчуттар ылар үүнээйилэринэн көрдөрөллөр.