Үлэ сылынан Россия үтүөлээх фермерэ Надежда Попова

Надежда Попова, Бөтүҥ нэһилиэгин “Дайыына” бааһынай хаһаайыстыба салайааччыта, 1979 с. Нам улууһугар социалистическай күрэхтэһии кыайыылааҕа, 1980 с. М.К. Аммосов аат. совхоз чемпион ыанньыксыта, Россия үтүөлээх фермерэ, СӨ тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, СР тыа хаһаайыстыбатын туйгуна, 2007 с. VII республикатааҕы бааһынай хаһаайыстыбалар сийиэстэрин делегата, 2014 с. «Развитие семейных животноводческих ферм на базе КФХ на 2012-2014 годы» проектнай программа гранын кыайыылааҕа, 2020 с. «Животноводческая семейная ферма» программа гранын кыайыылааҕа, 2016-21 сс. Нам улууһугар «Лучшее животноводческое хозяйство», 2020-2022 сс. «Самый высокий показатель по надою молока с одной фуражной коровы» анал ааттар кыайыылаахтара.

Надежда Попова «Дайыына» бааһынай хаһаайыстыбатын 1999 с. тэриммитэ. Бастакы сылларга оҕуруот аһыгар уонна хортуоппуйга идэтийбитэ, салгыы ынах сүөһүнү иитиигэ ылсыбыта. Сыллата сүөһүтүн элбэтэн, улууска биир бастыҥ көрдөрүүлээх хаһаайыстыба буола үүммүтэ. Тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорооччулар улуустааҕы күрэхтэһиилэригэр үс төгүл «Ынах сүөһүнү иитиигэ бастыҥ хаһаайыстыба» номинациянан бэлиэтэммитэ. 2011 с. «Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна» ааты ылбыта, урбааны сайыннарыыга кылаатын иһин «Лидер перемен» бэлиэнэн, Москваҕа ыытыллар «Көмүс күһүн» быыстапкаҕа «Тыа сирин территорияларын туруктаахтык сайыннарыыга үрдүк көрдөрүүлэрин иһин» бириэмийэнэн наҕараадаламмыта, 2020 с. «Россия үтүөлээх фермерэ» аат иҥэриллибитэ.

Надежда Ивановна хаһаайыстыбатын материальнай-техническэй баазатын хаҥатыыга улахан болҕомтотун уурар. Ол курдук, 2011 с. Күрүөлээх алааска саҥа типовой титииги туттубута. 2014 с. 100 сүөһү турар кыстык хотонун, салгыы «Бааһынай хаһаайыстыба баазатыгар дьиэ кэргэн пиэрмэтин сайыннарыы» федеральнай бырагырааманан грант ылан, саҥа ирдэбилгэ эппиэттиир сүөһү иитэр 150 ыанар ынахха анаммыт комплекс туттубута. Бу хотоннорго икки хаһаайыстыба – Надежда Ивановна уонна кини уолун Александр Слепцов сүөһүлэрэ кыстыыллар.

Сайынын икки хаһаайыстыбанан холбоон 150-ча ынаҕы ыыллар.

Красноярскайтан аҕалыллыбыт истиэп кыһыл боруодата тиҥэһэлэр төрөөн-ууһаан, хас биирдиилэрэ ортотунан 2000 киилэ үүтү ыаппыттара. Оттон «Дайыына» ынахтара, олохсутуллубут симменталь боруодалар, 2500 киилэ үүтү биэрбиттэрэ. Хаһаайыстыба бастыҥ ыанньыксыта Александра Олесова сыһыарыллыбыт ынаҕын ахсыттан 3000 киилэни ыан, 2022 сыл түмүгүнэн «Нам улууһун бастыҥ ыанньыксыта» ааты үһүс төгүлүн ылбыта!

Сүөһү ииттэр хаһаайыстыбаҕа аһылык баазатын хааччыныы улахан быһаарар суолталаах. Ол иһин, үүккэ идэтийэн үлэлиир хаһаайыстыба кэнники сылларга айылҕа тугу уунарын эрэ кэтээбэккэ, үүнүүнү бааһынаттан ыларга дьулуһар.
Надежда Ивановна уолун Александры кытары кыттыһан, саас ахсын 350 гектар бааһынаҕа сүөһү сиир култууратын (эбиэһи, виканы, судан отун) ыһаннар, сиилэс оҥороллор. «Дайыына» бааһынай хаһаайыстыба салайааччыта Надежда Попова былаана үгүс.
Наҕараадалара:
2007 с. — СР вице президенин Махтал суруга;
2008 с. — «Лучшее овощеводческое хозяйство года» анал аат;
2010 с. — «Лучшее крестьянское хозяйство года» анал аат;
2010 с. – үүнээйини үүннэриигэ СР Президенин гранын ылбыта;
2011 с. — «Отличник сельского хозяйства Республики Саха (Якутия» бэлиэ; Надежда Ивановна Попова тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар улахан кылаатын иһин, Ил Түмэн, СР предпринимательствоҕа министерствотын, СР нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун департаменын, Нам улууһун, Бөтүҥ нэһилиэгин дьаһалталарын Бочуотунай грамоталарынан, СР Правительствотын, тыа хаһаайыстыбатын министерствотын Махтал суруктарынан наҕараадаламмыта. Сыл түмүгүнэн кини салайар хаһаайыстыбатын үлэһиттэрэ Александра Олесова “Бастыҥ ыанньыксыт”, Вячеслав Попов “Бастыҥ бостуук” ааттары улууска хас да төгүл ылбыттара.
Надежда Ивановна кыһамньылаах үлэһит, амарах кэргэн, иһирэх ийэ, эйэҕэс эбээ, талааннаах салайааччы быһыытынан биллэр. Поповтар дьиэ кэргэннэрэ үүнэр көлүөнэҕэ үтүө холобур буолар. Н.И. Попова улууспут тыатын хаһаайыстыбата чэчирии сайдарын туһугар киллэрэр кылаата тугунан да кэмнэммэт.
Убаастабыллаах Надежда Ивановна! Баҕарабыт Эһиэхэ эппиэтинэстээх үлэҕитигэр ханнык да уустуктарга бэриммэккэ, билиҥҥигит курдук эрчимнээхтик инники хардыылаан иһэргитигэр! Эһиэхэ дэлэй үүтү, быйаҥнаах бааһынаны, үрдүк үүнүүнү уонна дьоһун дохуоту баҕарабыт! Чэгиэн-чэбдик доруобуйаны, тус бэйэҕитигэр уонна чугас дьоҥҥутугар, дьиэ кэргэттэргитигэр ситиһиини, дьолу-соргуну! “Нам улууһа” МТ пресс-сулууспата